Επί της υποδοχής

Στο πρόγραμμα (EVS), προβλέπεται για τον εθελοντή, μεταξύ άλλων, η παρακολούθηση 4 σεμιναρίων. Του pre-departure, προαναχώρησης (“10ήμερος τιμητική με προαναχώρηση” νομίζω κάπου έχω μια τέτοια, όχι δεκαήμερη, η μεγαλύτερη τιμητική που είχα πάρει μαζεμένη ήταν 8ήμερη), του on arrival, υποδοχής, του mid term, στο μέσο της θητείας, συγγνώμη, της υπηρεσίας και του final evaluation, που στην Ελλάδα νομίζω έχει χρόνια να γίνει..

Το on arrival οργανώνεται συνήθως κατά τέτοιο τρόπο ώστε να πιάνει όσο το δυνατόν περισσότερους νεοφερμένους (ξέχασα να πω, το 1ο και το 4ο σεμινάριο διοργανώνονται στη χώρα αποστολής, τα άλλα 2, τα μεσαία, στη χώρα υποδοχής) και όσο το δυνατόν νωρίτερα, δηλαδή στις πρώτες τους μέρες. Είναι δηλαδή μια επίσημη απόπειρα προσαρμογής στις νέες συνθήκες ζωής, στη χώρα, το πρόγραμμα κλπ.. Το δικό μας σεμινάριο, αυτό δηλαδή που συμμετείχα, μπορεί να θεωρηθεί πετυχημένο ως προς αυτό το σκέλος. 4 στους 6 συμμετέχοντες δεν είχαν συμπληρώσει καν την πρώτη τους εβδομάδα στη χώρα όταν μαζευτήκαμε. Φυσικά, δεν ανήκω στους 4 (μ'έκοψε ο Παπακαλιάτης στην οντισιόν, πήρε τον εαυτό του στη θέση μου, αααααααααααχχ Ζέτααα..), αφού ήμουν εδώ ήδη 2 μήνες – παρά 2-3 μέρες.. Όσο για τον 6ο, ήταν 10 μέρες πιο παλιός (ακόμα και) από μένα.

Ο Simone, ιταλός, ο συγκάτοικος. Δήλωνε περισσότερο σαρδήνιος παρά Ιταλός, ενθουσιώδης, έξω καρδιά, 2 μέρες μόνο ήταν Λετονία, είχε κάνει ατομικά μαθήματα λετονικών και ρώσικων και εντυπωσίαζε τους παριστάμενους, ειδικά με το “svecimi savu maasu” το οποίο σημαίνει “χαιρετισμούς στην αδελφή σου”. Το project του λάμβανε χώρα στο Stelpe, ένα μικρό χωριό, το 1/10 του Gulbene, γύρω στα 60 χιλιόμετρα από τη Ρίγα (αυτό ήταν το καλό).

Η Agatha, γαλλίδα, κρυωμένη διαρκώς, από τη μέρα που την πρωτογνώρισα μέχρι και όσες φορές την ξαναείδα - όχι πολλές. Κουβαλούσε πάντα το λεξικό της και ήταν κολλημένη πάνω στην Ilze, τη μέντορά της. Η Ilze είναι η γνωστή εξ Aluksne Ilze, η οποία είχε αναλάβει καθήκοντα μέντορα. Η Agatha λοιπόν ζούσε στο Aluksne, 45 χμ από το Gulbene, ίσως στην πιο κρύα περιοχή της Λετονίας. Έγινε πολύ φίλη με την Karin, ήρθαν μάλιστα μια φορά μαζί σε ένα ITK.

Η Karin, χαρωπή βορειοϊρλανδή, με τις φακιδούλες της, την περίεργη προφορά της, ανάθεμα αν κατάλαβα λέξη την πρώτη μέρα, αλλά με πραγματικό ενδιαφέρον να μάθει και να δικτυωθεί και να πάρει πράγματα από το σεμινάριο. Όπως και η Agatha και η Hannah που ακολουθεί, ήταν στην 5η της μέρα στη χώρα, δεν είχε προλάβει να καταλάβει πολλά. Έμενε στο Rezekne, μεγάλη πόλη, 5η-6η στη χώρα με πανεπιστήμιο κλπ, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Latgale, όπου έχουν τη δική τους διάλεκτο, σχεδόν δική τους γλώσσα(βορειοϊρλανδή στο Latgale, ο θρίαμβος του “πιάσ' τ' αυγό και κούρεφ' το”, σε σχέση με τη γλώσσα).

H Hannah. Ο πιο δύσκολος άνθρωπος που γνώρισα. Έρχονtaι μαζί με την Karin στο σπιτάκι, “καλημέρα”- “καλημέρα”, ονόματα, “από πού είστε;”. Θέλει να της δώσει θάρρος η Karin, της λέει να μιλήσει πρώτη “I'm from London”. Αυτό. Ξερό. Κι αυτή στο Rezekne, πολύ κλειστή, πολύ. Δε μιλούσε, όταν όλοι ξεκαρδίζονταν αυτή το πολύ πολύ να έσκαγε ¼ χαμόγελου.. Αυτό. Τέλος. Δεν μπορώ να βρω κάτη άλλο, έστω ουδέτερο, να πω.

O Fatih. Κοντούλης, πολύ αδύνατος, η αρσενική έκδοση της Hannah. Αλλά Τούρκος και η χαρά της ζωής. Με άσχημα αγγλικά, ήταν πάντα τόσο χαμογελαστός και σβούρας και προσπαθούσε να καταλάβει και να εξηγήσει και να εξηγηθεί. Σπουδαίος φωτογράφος, θα έκανε την υπηρεσία του στη Ρίγα, σε μια οργάνωση για το AIDS. Είχε ταλαιπωρηθεί πάάάάρα πολύ με τη βίζα, αλλά δεν το έβαλε κάτω, μετά από ένα χρόνο αναμονής επιτέλους τα κατάφερα. Όντας στη Ρίγα ήδη 2 μήνες, ήξερε όλα τα κλαμπάκια και τα καφέ.

Μια ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου σεμιναρίου, αλλού δε συμβαίνει, όσους έχω ρωτήσει, ήταν το γεγονός ότι μαζί με εμάς τους εθελοντές, είχαν έρθει μαζί και οι μέντορές μας, πρφανώς για να δουλέψουμε μαζί και πάνω στο χτίσμο της σχέσης. Κατέφθασα λοιπόν με τη Lana, ο Fatih με την Ieva(όχι τη δική μου), η Agatha με την Ilze, ο Simone με την Elina και οι Karin και Hannah με μία που δε θυμάμαι πώς την έλεγαν, νομίζω Vera, μέντορας της Hannah, η μέντορας της Karin απουσίαζε. Ήμουν ο μεγαλύτερος ηλικιακά εθελοντής και, με εξαίρεση τη Vera που θα ήταν καμιά 50ριά χρονών, η Lana ήταν επίσης η μεγαλύτερη ηλικιακά μέντορας.

Το Babite, το μέρος όπου έλαβε χώρα το σεμινάριο είναι ένα προάστιο της Ρίγας, ανάμεσα στην πόλη και το αεροδρόμιο, με χρωματιστά νεόδμητα σπιτάκια, με μεγάλες αυλές, σκύλους και γήπεδα beach volley (είναι τρελοί αυτοί οι Λετονοί, έχουν 2,5 μήνες το χρόνο καλοκαίρι κι έχουν γηπεδάκια beach volley φυτρωμένα παντού, μικρά μανιτάρια). Ένα από αυτά τα σπιτάκια μας φιλοξένησε, μεγάλο ωραίο και καθαρό, με χαλίκια στον κήπο και μια μικρή λιμνούλα στο πίσω μέρος.

H Natalya και o Sandris ήταν οι εκπαιδευτές μας. Η Natalya, μάλλον ρωσικής καταγωγής, εμφανώς πιο έμπειρη, ήταν αυτή που ηγείτο του όλου σεμιναρίου. Και ο Sandris όμως ήταν αρκετά επαρκής, με ωραίο αυτοσαρκαστικό χιούμορ. Αυτοί μας υποδέχτηκαν και είχαν το (βαρύ) καθήκον να μας κάνουν να αισθανθούμε καλά, να γίνουμε group, αν γινόμασταν παρέα ακόμα καλύτερα, να εγκλιματιστούμε στη χώρα και να νιώσουμε άνετα με τα προγράμματά μας, λύνοντας οποιαδήποτε απορία και φέρνοντας στο φως οποιοδήποτε σκοτεινό σημείο.

Μέσα από διάφορες δραστηριότητες, από παιχνίδια και συζητήσεις, μέχρι επίδειξη μόδας , αλληλογραφία με εξωγήινους και κρυμμένο θησαυρό στο κέντρο της Ρίγας, κατανοήσαμε τις πολιτιστικές μας διαφορές, τις εξηγήσαμε, καταφέραμε να ψάξουμε το βήμα παραπέρα, τα πράγματα που μας ενώνουν, να δούμε τα προγράμματα των υπολοίπων, τις σχέσεις μεταξύ εθελοντών – μεντόρων και επίσης να έρθουμε πιο κοντά και να περάσουμε ένα ωραιότατο τριήμερο, μακρυά από τον μικρόκοσμο του καθενός και δημιουργώντας ελπίδες για την ύπαρξη συμπαραστατών που βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση, έτοιμοι , όλοι μαζί, για μια νέα εμπειρία.

Σχεδία από κούτσουρα

Πριν αφήσω τα παραπάνω μεγάλα λόγια να σβήσουν άδοξα, θέλω απλά να περιγράψω 2 παιχνίδια. Στο πρώτο, εμείς, 10 άτομα, με μόνο εφόδιο 7 κούτσουρα, έπρεπε να διασχίσουμε πάνω σε αυτά ένα ποτάμι. Αν πέφταμε μέσα χάναμε (ποτάμι=γρασίδι που δεν έπρεπε να πατηθεί). Αν οποιαδήποτε στιγμή δεν ακουμπούσε τουλάχιστον ένας πάνω σε κούτσουρο, οι εκπαιδευτές – κροκόδειλοι το έπαιρναν. Επίσης, από τους 10, 3 ζευγάρια, 6 άτομα είχαν δεμένα μεταξύ τους τα χέρια τους, ο ένας μάλιστα είχε και μαντίλι στα μάτια, δηλαδή τυφλός. Οι 3 ήταν “ελεύθεροι” από βάρη και ο δέκατος κουβαλούσε ένα ποτήρι νερό που δεν έπρεπε να χυθεί. Στην άλλη άκρη του ποταμιού ήταν μια μπάλα, έπρεπε να την ακουμπήσουμε όλοι. Αυτή τη στιγμή ίσως φαίνεται εύκολο, εκείνη τη στιγμή όμως το αίσθημα της ομάδας και της αλληλεγγύης το έκανε δύσκολο. Μας πήρε σχεδόν 1,5 ώρα να τα καταφέρουμε. Simpsons did it - simpsons did it!

Στο δεύτερο, τον μουγγό ζωγράφο, παίζεται με ζευγάρια, ο ένας από τους 2 κάθεται σε μια καρέκλα, κοιτώντας τον τοίχο και με πλάτη τον καμβά. Ο άλλος στέκεται μπροστά στον “πίνακα” και ετοιμάζεται να ακολουθήσει εντολές. Ο καθιστός, αφού πάρει τη λέξη που πρέπει να περιγράψει, αρχίζει να καθοδηγεί, χρησιμοποιώντας όμως λέξεις – σχήματα, ευθείες, τρίγωνα, τετράγωνα και λοιπά, όχι π.χ. για το σπίτι “φτιάξε τοίχο, παράθυρα κλπ., αλλά “τετράγωνο, στο πάνω μέρος ένα τρίγωνο κλπ. Ο άλλος, ο ζωγράφος, σε όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού, απλώς ακολουθεί, δε βγάζει ήχο, δε μιλάει, δε διακόπτει, δε ζητάει διευκρινίσεις. Στο τέλος ο καθιστός γυρίζει και “κοίτα τι έκανες” και ο ζωγράφος πρέπει να πει τι ήταν αυτό που δημιούργησε. Όσο κι αν φαίνεται απλό, μόνο το ζευγάρι το δικό μου και το Vera – Hannah τα καταφέραμε. Εμείς πρώτοι.. :-Ρ

Αυτά γενικά..

Υπήρξε και μια περίεργη στιγμή. Ένα μεσημέρι, μετά το φαγητό, στον ελεύθερο χρόνο, εκεί που απολαμβάναμε τον ήλιο, ήρθε ο Sandris και μου ζήτησε να πάμε μια βόλτα. Κατά τη διάρκειά της, άρχισε να με ρωτάει πώς βλέπω το πρόγραμμά μου, εφόσον είμαι ήδη 2 μήνες εδώ, αν μου αρέσει, αν με εκφράζει, και μετά προχώρησε κάνοντας πιο δύσκολες ερωτήσεις, όπως “ποια είναι η σχέση σου με τη μέντορά σου;”, “πόσο αισθάνεσαι ότι σε καθοδηγεί;”. Απάντησα ειλικρινά, ήταν ο πρώτος και ο μόνος ψυχολόγος που είχα ποτέ στο διάστημα της παραμονής μου εκεί. Οι απαντήσεις μου δεν έχουν σημασία, συμπέρασμα δε βγήκε, απλά ο Sandris είπε “φαίνεται ότι εσύ την καθοδηγείς, εσύ θέτεις τους όρους, και στη μεταξύ σας σχέση, αλλά και εδώ στο σεμινάριο, η εμπειρία σου στη μη τυπική εκπαίδευση φαίνεται, το επίπεδό σου είναι πολύ υψηλό και είσαι πρόκληση και για μας (η παρένθεση δική μου, όχι δική του: μια μέρα συζητούσα με τη Natalya για το τι παρουσιάσεις κάνω στα σχολεία και όταν το άκουσε άλλαξε ύφος, το χαμόγελό της εξαφανίστηκε, σηκώθηκε, πήρε το Sandris και κλείστηκαν στο χώρο που δουλεύαμε για να αναπροσαρμόσουν την επόμενη ενότητα) γιατί θέλουμε να κάνουμε πράγματα που θα είναι ενδιαφέροντα και εύκολα στην αντίληψη για όλους αλλά ταυτόχρονα να μην είναι βαρετά για σένα(=για μένα).”

Εγωιστικό ή αυτάρεσκο, το γεγονός συνέβη, γι'αυτό και μεταφέρεται εδώ, και τότε κατάλαβα ότι το πάνω μέρος του γυαλιού ράγισε, η επανάληψη δε θα συνέβαινε ποτέ και εγώ δεν ήμουν σε πόλη αιγυπτιακή.